بررسی خواص حشره کشی اسانس اکالیپتوس dehnh eucalyptus camaldulensis و بطری شور callistemon viminalis gaertn روی سه گونه سوسک محصولات انباری

چکیده در این پژوهش سمیت تنفسی اسانس برگ درختان اکالیپتوسdehnh. eucalyptus camaldulensis و بطری شور callistemon viminalis gaertn. روی سه گونه آفت انباری شامل شپشه آرد jacquelin du val. tribolium confusum ، شپشه گندم sitophilus granarius l. و شپشه دندانه دارoryzaephilus surinamensis l. و زنبور پارازیتوئید cephalonomia tarsalis (ashmead) در شرایط دمایی1? 27 درجه سلسیوس و رطوبت نسبی 5? 60 درصد و در تاریکی مورد بررسی قرار گرفت. اسانس های این دو گیاه به روش تقطیر با آب استخراج شدند. بر اساس مقدار lc50، زنبور پارازیتوئید حساس ترین حشره و شپشه آرد هم مقاوم ترین حشره بود. اسانس بطری شور سمی تر از اسانس اکالیپتوس بود. در آزمایش بررسی دوام مشخص گردید که اسانس اکالیپتوس دوام بیشتری نسبت به اسانس گیاه بطری شور دارد. اسانس های گیاهی مورد آزمایش روی حشرات مورد مطالعه به طور معنی داری اثر دور کنندگی داشتند. بیشترین میزان دور کنندگی روی حشرات کامل شپشه آرد در غلظت 10 میکرولیتر از هر دو اسانس مشاهده شد. غلظت کشنده 50 درصد (lc50) در توده محصول برای اسانس اکالیپتوس و بطری شور به ترتیب 50/875 و 27/741 میکرولیتر بر لیتر هوا به دست آمدند. اثر سمیت تنفسی اسانس ها روی لارو شپشه آرد بررسی شد. نتایج نشان داد که لارو 5 روزه و بعد از آن حشره کامل حساسیت بیشتری به اسانس داشتند و لارو 20 روزه مقاوم ترین آن ها بود. در شاخص های تغذیه ای اثر اسانس روی شپشه آرد، شاخص بازدارندگی اسانس ها موثرتر از شاخص کارایی تبدیل غذای خورده شده به دست آمد. شناسایی ترکیبات گیاهی با استفاده از دستگاه gc-ms نشان داد که دراسانس بطری شور 1و8 سینئول، آلفاپینن و لیمونن و در اسانس اکالیپتوس پاراسیمن، آلفاپینن و آلوآرومادندرن از عمده ترکیبات تشکیل دهنده اسانس ها بودند.